Područje Đerdapa nekada je bilo centar jedne od najznačajnijih i najkompleksnijih kultura, čija su glavna karakteristika bila planski građena naselja ribara, lovaca i skupljača. Reč je o kulturi Lepenskog vira. Na ovom području pronađeno je mnoštvo alata izrađenih od kamena, kostiju i rogova, kao i pločica s uklesanim brojevima i znakovima sličnim slovima. Arheolozi su prvo pronašli drevno naselje iz razdoblja ranijeg od 5 000 godina p. n. e. s grobovima i monumentalnim skulpturama napravljenima od velikih oblutaka. Kultura Lepenskog vira u svojoj završnoj fazi raširila se na područje Đerdapa, posebno duž Dunava prema istoku, što je dokazano nalascima s Banskog ostrva, Kladovske skele, Korbovskog ostrva, Velikog ostrva i iz Kule.

Brojni rimski osvajači ostavili su neizbrisiv trag u Đerdapu čišćenjem i izgradnjom puteva i plovnih kanala kroz klanac, kao i postavljanjem ploča u čast završetka takvih grandioznih radova. Trajanov most u blizini sela Kostola, koji je hiljadu godina držao titulu najdužega na svetu, primer je takvih radova. Trajanova tabla na sebi nosi dokaze izgradnje Trajanovog vojnog puta koji prolazi duž rubova planina s desne strane Dunava i mestimično je uklesana u stene. Tabla je uklesana u stene iznad Đerdapske klisure i posvećena je rimskom caru Trajanu tokom njegovog rata protiv Dačana, severno od Dunava, od 100. do 103. godine. Rimljani su ovom delu svoga carstva pripisivali poseban značaj. Dijana zaslužuje posebnu pažnju među brojnim rimskim nalazištima, budući da je bila najveće i najvažnije utvrđenje, a danas je jedna od najbolje očuvanih rimskih utvrđenja na području od Golupca do Prahova.

Tvrđava Golubac jedna je od najbolje očuvanih srednjovekovnih tvrđava u Srbiji, a nalazi se na ulazu u Đerdapsku klisuru. Ovo utvrđenje bilo je od izuzetnog značaja budući da je olakšavalo kontrolu kretanja duž Dunava i njegovih obala. Neobično je da su graditelji ove tvrđave nepoznati jer ne postoje nikakvi pisani dokumenti o njenoj izgradnji. Pretpostavlja se da je gradnja ove tvrđave počela u XIII veku. Postoje mnoge priče i verovanja vezana uz izgradnju i istoriju tvrđave Golubac. Prema legendi, vizantijska kraljica Jelena bila je zarobljena u tvrđavi, a da bi ublažila svoju samoću i tugu, hranila je golubove. Po tome je Golubac dobio svoje ime. Prema drugoj legendi, Golubac je ime dobio po devojci Golubani koja nije htela da se uda za turskog pašu pa su ju svezali na stenu na sredini Dunava i mučili do smrti. Stena se danas zove Babakaj, što dolazi od turskih reči koje znače: „Babo, pokaj se!”