Geologija i geomorfologija

U geološkoj strukturi površinskog tla preovladavaju naslage iz holocena. Uglavnom je reč o rečnom pesku i peskovitoj ilovači, kao i močvarno-rečnoj ilovači i glini.

Razlikuju se tri osnovne vrste reljefa: nizijski reljef (rečni i močvarno-rečni), lesni brežuljci i visoki (tektonski) reljef. Prema morfološkoj strukturi, ravnice pripadaju tektonsko-akumulacionom reljefu, dok lesni brežuljci i Bansko brdo pripadaju denudacijsko-akumulacionom reljefu (denudacija = razaralački procesi na Zemljinoj površini).

Područje Parka prirode Kopački rit jeste poplavno, tj. nizijski reljef, koji je najčešći tip reljefa u Baranji (80–85% površine). Poplavna područja pripadaju rečnom i močvarno-rečnom reljefu koji su oformile akumulacija Dunava, Drave i poplave. Reljef kasnije geološke istorije nastao je tokom holocena i pleistocena.

Naslage sadrže šljunak, pesak, peščanu i glinastu ilovaču i rečni les. Tako je stvoren Kopački rit, močvarno-rečno poplavno područje, s naslagama koje dolaze iz Drave i Dunava.

Nadalje, reljef Kopačkog rita ima tipične karakteristike poplavnog područja, posebno u južnom delu Parka, u posebnom zoološkom rezervatu. Ovo područje je i najniži deo celog područja. Kopačko jezero (dno jezera je na 78 m nadmorske visine) nalazi se u srcu Rezervata i njegov je najniži deo. Kopačko jezero i kanali Čonakut i Hulovo trajno su pod vodom. Ostali delovi Rezervata samo su privremeno potopljeni tokom proletnjih poplava. Većina ribnjaka i jezera ostaci su nekadašnjeg korita. Ostala jezera i ribnjaci stvoreni su erozijom tokom povlačenja vode iz poplavnog područja.

Hidrologija

Park prirode Kopački rit nalazi se između naših najvećih reka, Drave i Dunava, delimično na poplavnom području, a delimično na području zaštićenom od poplava, stoga zavisi od vodostaja tih reka.

Osim te dve reke, deo hidrografske mreže sastoji se od sledećih kanala: Hulovo, Čonakut, Novi, Renovo ili Pusta fok, Nađhat, Vemeljski Dunavac i jezera Kopačko, Bijelo i Sakadaš. Većina ribnjaka i jezera zapravo su ostaci nekadašnjeg korita. Ostala jezera i ribnjaci stvoreni su erozijom tokom povlačenja vode iz poplavnog područja.

Poplavno područje Dunava može se podeliti na dva glavna područja:
1. trenutno poplavno područje – proteže se između reka i nasipa;
2. nekadašnje poplavno područje – na njega nisu uticale poplave zbog nasipa koji su ga odvojili od sadašnjeg poplavnog područja.

Dinamika poplava stvorila je ovo područje koje Kopačkom ritu daje jedinstven izgled.